Dieper in Borneo: ontmoeting met Dayaks in Oost-Kalimantan die neen zeggen tegen palmolie!

Dieper in Borneo: ontmoeting met Dayaks in Oost-Kalimantan die neen zeggen tegen palmolie!

Onze lopende verkenningstocht voor nieuwe reizen in augustus en september 2017 leidde ons eerst naar Yogyakarta. Nadien trokken we noordwaarts naar het Indonesische deel van Borneo:  Kalimantan. Veel van onze klanten hebben al genoten van onze reizen waarbij ze in het Nationaal Park Tanjung Puting (Zuid-Kalimantan) orang-oetans en neusapen ontmoetten tijdens een riviercruise. Maar Kalimantan is meer dan dit. Ons doel is prestigieus: we willen jullie de kans geven om dieper in Borneo te gaan, in contact te komen met de lokale culturen, waaronder die van de Dayaks, de vroegere ‘koppensnellers’, in een gebied waar de lokale bevolking voor het eerst hun cultuur met buitenstaanders deelt.

We gingen samen met onze Indonesische mensen op ontdekkingstocht naar die unieke ervaringen waar velen van ons naar op zoek zijn. Het werd een echte uitdaging.

Onze eerste kennismaking met een onbekend Dayakvolk vond plaats een heel eind van Tanjung Puting, in een uitermate gastvrij dorp waar ze zelden of nooit een toerist zien. Een ecologisch dorp ook, niet om toeristen te verleiden, maar uit noodzaak, omdat de lokale Dayaks tot het besef zijn gekomen dat de prachtige natuur waarin ze wonen en de gemeenschap waartoe ze behoren de moeite zijn om in stand te houden, evenals hun tradities. Dit ondanks de lokroep van het ‘groene goud’: de palmolie die heel Kalimantan dreigt in te ‘palmen’, met gigantische ontbossing als gevolg. Ze zeggen dus resoluut ‘neen’ tegen de palmolieproductie, een zeldzaamheid in Borneo waar wij alleen maar blij kunnen mee zijn.

Samen met de mensen ter plaatse hebben we een fijn en respectvol programma op poten gezet. We gingen samen met de vrouwen van de gemeenschap in het bos voedsel zoeken voor de avondmaaltijd: groenten, fruit, eetbare varens, wilde champignons, (waarvan ze de giftige van de niet giftige onderscheiden door ze met witte kalk in te wrijven. Als de champignon niet verkleurt is hij eetbaar. En jawel: we leven nog!).

Sommige vrouwen hebben specifieke taken, zoals de schors van bomen afhalen voor het maken van handtassen en kleren of het snijden van bamboe voor het koken van rijst (rijst wordt in de holte van de bamboe verhit). We leerden ook schieten met een blaaspijp en genoten van een leuke rafting.

Op de laatste dag werd een hele ceremonie voor ons en de dorpsgemeenschap opgevoerd in het lokale ‘longhouse’ (Dayak-gemeenschapshuis). Ze  werd begeleid door gamelanmuziek. De aanwezigen, waaronder wij ook, werden uitgenodigd tot het drinken van tuak (rijstwijn) en het ondergaan van een initiatieritueel. Daarna mocht iedereen zich aan een dansje wagen, in een voodoo-achtige stijl. Er hing snel elektriciteit in de lucht, vooral wanneer het tempo van de muziek werd opgedreven. Gedurende de hele tijd die we bij deze mensen doorbrachten hadden we nooit het gevoel vreemdelingen te zijn, of deel uit te maken van een toeristisch evenement. Iedereen ging op een natuurlijke en warme manier met ons om en genoot oprecht van onze aanwezigheid en de onbaatzuchtige uitwisseling van ervaringen.

Op de dag van het afscheid, en reeds op weg terug naar de omgeving van Tanjung Puting kwamen we te weten dat de vader van één van de mensen in het Dayakdorp de trotse eigenaar was van een uniek en uitermate goed bewaard Dayak – Longhouse. We werden er uitgenodigd en stonden versteld van de pracht van dit eeuwenoude houten huis en de (enigszins griezelige) inboedel. Ook hier ondergingen we een welkomstritueel waarbij de tuak deze keer uit een hoorn werd gedronken. De vader des huizes bleek ook in contact te staan met de geesten. En hier worden deze zaken bijzonder ernstig genomen! Het aantal totempalen dat we onderweg tegenkwamen in de buurt van Dayak – longhouses illustreert de levendigheid van eeuwenoude tradities en religies.

Wij waren enorm voldaan en willen dus deze reiservaring graag delen met jullie: zet even alle comfort uit jullie hoofd en maak plaats voor een verrijkende ervaring.